НЭР VГ

I . ХVйс : ДVрмийн хVйс = Байгалын хVйс
а . ХVн ба эд зVйл
Эр хVйсийн хVн, амьтан эр хVйсийн тєлєєний Vг авна
he
him
his
he met his friend
Эм хVйсийн хVн, амьтан эм хVйсийн тєлєєний Vг авна
she
her

she saw her friend
Эд зVйлс болон хийсвэр зVйлс эрс хVйсийн тєлєєний Vг авна
it
its

the book is in its place
б . Амьтан
Амьтны нэр ерєнхийдєє эрс хVйс авна : The lion licked its paw.
гэвч : Гэрийн тэжээмэл болон Vлгэрийн амьтан гол тєлєв хVйсээр ялгагдана.
эр хVйсийн (хVчтэй) амьтан = эр хVйс : the dog, his name
эм хVйсийн (сул дорой) амьтан = эм хVйс : the cat, she is dead
Зарим нэр Vг "-ess" тєгсгєл авч эм хVйс VVсгэдэг. Жишээлбэл : actor - actress, host - hostess, prince - princess, waiter - waitress, lion - lioness, duke - duchess
Санамж : Хєлєг онгоц, улс орон болон хотын нэр гол тєлєв эм хVйсийг хэрэглэдэг : the 'Atlantic' lost her crew, England and her dominions
II . Нэр Vгийн олон тоо VVсгэх
Singular + s : dog - dogs, friend - friends
ДVрмийн олон тоо VVсгэхдээ ганц тоон дээр "-s" залгадаг. Жишээлбэл : leg -legs, wall - walls, tree - trees, table - tables.
Нэр Vгийн тєгсгєл нь дараах байдалтай бол :
·         s, ss, x, z, ch, sh, tch, бол "-es" залгана. Жиш : ass - asses, box - boxes, church - hurches
·         гийгVVлэгч + y бол "-ies" залгаж олон тоо VVсгэнэ. Жиш : baby - babies
·         fe, f бол "-ves" залгана. Жиш нь : wife - wives, knife - knives, wolf - wolves гэх мэт. Гэвч : chief - chiefs, roof - roofs гэж VVсдэгийг анхаар.
·         о - бол "- oes" : hero - heroes, potato - potatoes. Гэвч зарим гадаад Vгэнд : photo - photos, piano - pianos, radio - radios гэсэн байдлаар VVсдэг.
Yл єєрчлєгдєх Vгс
·         зарим шувуу, амьтан : sheep - хонь, deer - буга, swine - гахай, fish - загас, fruit - жимс, grouse - ятуу.
·         зарим загас : trout - хулд, salmon - салмон, carp - мєрєг, pike - цурхай гэх мэт. Гэвч herring, -s = май, eel, -s = могой загас гэж VVсдэг Vгс ч байдаг.
·         яс Vндэс, оршин суугчдын нэр : Japanese, Swiss, Vietnamese
ox, child, brother гэсэн Vгс бол -(r)en тєгсгєл авна : ox - oxen, child - children, brother - brethren
Зарим нэр Vг Vндсээрээ єєрчлєгдєж олон тоо VVсгэдэг. Жишээлбэл : man - men, woman - women, foot - feet, tooth - teeth, goose - geese, mouse - mice, person -people, louse - lice
Санамж : man - тэй холбогдсон нэр Vгс олон тоон дээр : gentleman - gentlemen, Frenchman - Frenchmen гэх мэтээр хувирна.
Гэвч : German, -s; Roman, -s; Norman, -s гэх мэт Vгс шууд "-s" залгаснаар олон тоо болно.
Зарим нэг хийсвэр (Abstract) болон хам нэр (Collective) зєвхєн ганц тоонд байна. Жиш :
advice - зєвлєлгєє, business - ажил хэрэг, furniture - мебель, knowledge - мэдлэг, merchandise - эд бараа, progress - хєгжил дэвшил гэх мэт.
Санамж : Хоёроос дээш хэсэгтэй зVйлс зєвхєн олон тоонд байдаг : scissors - хайч, tongs - бахь, spectacles - нVдний шил , lungs - уушиг, trousers - ємд, scales - жин хэмжVVр,
These spectacles are strong. - Энэ нVдний шил бєх.
Анхаар! : Vйлийн эзэн олон тоонд байвал хувцас болон биеийн хэсгийн нэр олон тоонд байна.
They came in with their hats on their heads - Тэд орж ирэхдээ малгайтайгаа байсан.
III . Тийн ялгал (The case)
Нэрлэх (Normative) = (the, a, an)
Хамаатуулах (Genitive - угтвар Vгт хамаатуулах) =of (the, a, an)
Єгєх орших (Dative - угтвар Vгт єгєх орших) = to (the, a, an)
Заах (Accusative) = (the, a, an)
Англи хэлэнд угтвар Vгт хамаатуулахаас гадна мєн Саксоны хамаатуулах гэж байдаг ба энэ нь нэр Vгийн ганц тоонд 's, олон тоонд s' -ийг залгаж хэрэглэдэг. Хэрэглэх тохиолдолууд :
·         ХVн амьтанд хамаарагдах зVйлийн тухай ярихдаа : Jack's blue book. they boys' book
·         Эд зVйл болон цаг хугацаа, газар орон, тоо хэмжээний тухай ярихдаа : a week's holiday, a month's stay, a mile's walk, at arm's length, a stone's throw
·         Ярианы хэллэгт : for Heaven's sake - бVх гэгээн хутагтын тєлєє, for God's sake - бурхны тусын тулд, for goodness' sake - сайн сайхны тєлєє
Санамж : Хэрэв Саксоны хамаатуулахад house, shop, church, practice гэсэн Vгс байвал орхиж бичнэ.
I am at my uncle's (house). - Би эгчийндээ (гэрт) байна. at the doctor's (practice) - эмчийн дадлагад
Єгєх оршихын тийн ялгал нь Заахын тийн ялгалын ємнє байрлавал to - гVй орно.
ЄгVVлэгдэхVVн
ЄгVVлэхVVн
Єгєх орших
Заах

We
gave
the beggar
a penny
Бид гуйлгачинд нэг пенни єгсєн
I
sent
you
some books
Би чамд хэдэн ном илгээсэн
Угтвар Vгт Єгєх оршихын тийн ялгал : Єгєх оршихын тийн ялгал нь Заахын тийн ялгалын дараа байрлавал to - тэй орно.
ЄгVVлэгдэхVVн
ЄгVVлэхVVн
Заах
Угтвар Vгт Є.о.тя
We
Gave
a penny
to the beggar
I
Sent
some books
to you(and not to him)
Єгєх оршихын тийн ялгал нь зарим Vйл Vг болон хавсрал нэрийн дараа Заахын тийн ялгалын ємнє to - тэй байдаг. Жишээлбэл :
english
mongolian
english
mongolian
english
mongolian
to add
-д нэмэх
to reply to
-д хариулах
cruel to
харгис зэрлэг
to listen to
чагнах, сонсох
to happen to
-д болох тохиолдох
just to
шударга
to declare, explain to
-д мэдэгдэх тайлбарлах
to say to
хэлэх, ярих
polite to
эелдэг, найрсаг
to mention to
дурдах сануулах
kind to
нєхєрсєг, эелдэг


Єгєх оршихын тийн ялгал нь зєвхєн Заахын тийн ялгалын утга агуулж байгаа Vйл Vгэнд холбогддог. Гол хэрэглэдэг Vйл Vгс нь :
english
mongolian
english
mongolian
english
mongolian
english
mongolian
to give
єгєх
to bring
авчрах
to forgive
уучлах
to tell
хэлэх
to lend
зээлVVлэх
to take
-д аваачих
to cost
Vнэтэй байх
to write
бичих
to offer
санал тавих
to send
-д илгээх
to owe
єртэй байх
to sell
худалдах
to promise
амлах
to fetch
авчрах
to pay
тєлєх
to show
VзVVлэх
Санамж : Заахын тийн ялгал "it" - нь биеийн тєлєєний Vгийн Єгєх оршихын тийн ялгалын ємнє байрлана :
give it me - VVнийг надад єгєєч ; bring it us - VVнийг бидэнд авч ирээч

1 comment: